Serbest Meslek Makbuzu, serbest meslek faaliyetleri sonucunda elde ettikleri gelirleri belgelemek için kullanılan bir belgedir.
Serbest meslek sahipleri, ticari faaliyet göstermeyen, bilgi, birikim, deneyim ve becerilerini kullanarak yapılan mesleki faaliyetlerini kapsar. Avukatlık, mühendislik, doktorluk, danışmanlık, öğretmenlik gibi meslekler, serbest meslek faaliyetleri kapsamına girer.
Meslek sahipleri, elde ettikleri gelirlerinin bir kısmını vergi dairesine ödemekle yükümlüdürler. Ayrıca, serbest meslek sahiplerinin sigortalılık işlemlerini de gerçekleştirebilmeleri için gereklidir.
Alınan Serbest Meslek Makbuzu Nedir?
Serbest meslek sahibi olan bir kişinin, kendisine başka bir meslek sahibi tarafından yapılan bir iş karşılığında aldığı ücreti belgelemek için kullandığı bir belgedir.
Örneğin, bir avukatın başka bir avukattan hukuki bir danışmanlık hizmeti aldığını varsayalım. Aldığı bu hizmet için ödediği ücreti belgelemek için “Alınan Serbest Meslek Makbuzu” düzenleyebilir. Bu belgede, hizmeti veren meslek sahibinin adı, adresi, TCKN/Vergi Kimlik Numarası, işin yapıldığı tarih, yapılan işin niteliği ve miktarı, ödenen ücret, vergi kesintisi gibi bilgiler yer alır.
Alınan Serbest Meslek Makbuzu, meslek sahiplerinin elde ettikleri gelirleri belgelemeleri için önemlidir. Ayrıca, bu belgeyi düzenleyerek, serbest meslek sahipleri, gelirlerini vergi dairesine beyan etmek ve vergi ödeme yükümlülüklerini yerine getirmek zorundadırlar.
Kimler Serbest Meslek Makbuzu Düzenlemek Zorundadır?
Gelir Vergisi Kanununa göre, kendi nam ve hesabına çalışan,ticari faaliyet göstermeyen,bilgi, birikim, deneyim ve becerilerini kullanarak yapılan mesleki faaliyetlerini kapsar.
- Avukatlar,
- Doktorlar,
- Mali Müşavirler,
- Yeminli Mali Müşavirler,
- Danışmalık Faaliyetinde Bulunanlar,
- Diş Hekimler,
- Veteriner Hekimler,
- Ressam,
- Yazar,
- Bestekar,
- Noterler
Serbest Meslek Erbabı olarak faaliyetlerini sürdürmektedirler.Yukarıda bazı Meslek grupları aynı zamanda Ücret geliri de elde edebilmektedir.Örneğin;Doktorlar Hastane bünyesi altında çalışması durumunda, ücret geliri elde etmiş olacaktır.Burada Serbest Meslek Erbabı sayılabilmesi için, kendi nam ve hesabına çalışması gereklidir. Kendi nam ve hesabına çalışmayan doktorlar Makbuz düzenleyemezler.
İlgili İçerik;E-Arşiv ve E-Fatura Arasındaki Farklar
Serbest Meslek Makbuzu Hesaplama
Hesaplama işlemi, serbest meslek sahibinin yaptığı işin niteliği ve miktarına göre değişebilir. Ancak genel olarak, hesaplama işlemi şu adımlarla gerçekleştirilir:
- Yapılan işin niteliği ve miktarı belirlenir.
- İşin yapıldığı tarih ve saatler kaydedilir.
- İşin ücreti belirlenir. Kendisinin belirleyeceği bir ücreti iş yaptıran kişi ile önceden anlaşabilir veya işin süresine ve niteliğine göre fiyatlandırma yapabilir.
- Serbest Meslek Makbuzu’nun düzenleneceği tarih belirlenir.
- Vergi kesintisi hesaplanır. Düzenlemeyi yaparken, alınan ücretin brüt tutarını yazdıktan sonra vergi kesintisi yapmak zorundadır. Vergi kesintisi oranı, ücretin niteliği ve tutarına göre değişebilir. Türkiye’de genellikle %15 oranında vergi kesintisi uygulanır.
- Net ücret hesaplanır. Vergi kesintisi yapıldıktan sonra, kalan tutar (net ücret) Serbest Meslek Makbuzu’nda belirtilir.
Örneğin, bir serbest meslek sahibi, bir danışmanlık hizmeti verdi ve bu hizmet için 1000 TL ücret aldı. Vergi kesintisi oranı %15 olarak belirlendi. Bu durumda, hesaplama işlemi şu şekilde yapılabilir:
- Brüt ücret: 1000 TL
- Vergi kesintisi: 1000 x 0,15 = 150 TL
- Net ücret: 1000 – 150= 850 TL
Bu hesaplama sonucunda, 850 TL net ücret karşılığında bir danışmanlık hizmeti verdiğini belgeleyen bir Serbest Meslek Makbuzu düzenleyebilir.
İlgili İçerik; Gelir Vergisi Genel Tebliğ
E-SMM Muhasebe Kaydı
Hizmet İşletmesi için kesilen Fatura Net tutarı
22.000 TL + %18 Kdv ve %20 Stopaj uygulanmıştır.
İşleme alırken aşağıda yer alan kayıt yapılmalıdır.
Brüt Ücret:22.000/0,80=27.500 TL bulunur.
__________________________________________________________
740 Hizmet Üretim Maliyeti 27.500
191 İndirilecek Kdv 4,950
320 Satıcılar 26.950
360 Ödenecek Vergi ve Fonlar 5.500
__________________________________________________________
